atha panchamo.adhyaayaH |
arjuna uvaacha |
saMnyaasaM karmaNaaM kRRishhNa punaryogaM cha shaMsasi |
yachChreya etayorekaM tanme broohi sunishchitam || 1 ||
shreebhagavaanuvaacha |
saMnyaasaH karmayogashcha niHshreyasakaraavubhau |
tayostu karmasaMnyaasaatkarmayogo vishishhyate || 2 ||
gnyeyaH sa nityasaMnyaasee yo na dveshhTi na kaankshhati |
nirdvandvo hi mahaabaaho sukhaM bandhaatpramuchyate || 3 ||
saaMkhyayogau pRRithagbaalaaH pravadanti na paNDitaaH |
ekamapyaasthitaH samyagubhayorvindate phalam || 4 ||
yatsaaMkhyaiH praapyate sthaanaM tadyogairapi gamyate |
ekaM saaMkhyaM cha yogaM cha yaH pashyati sa pashyati || 5 ||
saMnyaasastu mahaabaaho duHkhamaaptumayogataH |
yogayukto munirbrahma nachireNaadhigachChati || 6 ||
yogayukto vishuddhaatmaa vijitaatmaa jitendriyaH |
sarvabhootaatmabhootaatmaa kurvannapi na lipyate || 7 ||
naiva kiMchitkaromeeti yukto manyeta tattvavit |
pashyanshRRiNvanspRRishanjighrannashnangachChansvapanshvasan || 8 ||
pralapanvisRRijangRRihNannunmishhannimishhannapi |
indriyaaNeendriyaartheshhu vartanta iti dhaarayan || 9 ||
brahmaNyaadhaaya karmaaNi sangaM tyaktvaa karoti yaH |
lipyate na sa paapena padmapatramivaambhasaa || 1
kaayena manasaa buddhyaa kevalairindriyairapi |
yoginaH karma kurvanti sangaM tyaktvaatmashuddhaye || 11 ||
yuktaH karmaphalaM tyaktvaa shaantimaapnoti naishhThikeem |
ayuktaH kaamakaareNa phale sakto nibadhyate || 12 ||
sarvakarmaaNi manasaa saMnyasyaaste sukhaM vashee |
navadvaare pure dehee naiva kurvanna kaarayan || 13 ||
na kartRRitvaM na karmaaNi lokasya sRRijati prabhuH |
na karmaphalasaMyogaM svabhaavastu pravartate || 14 ||
naadatte kasyachitpaapaM na chaiva sukRRitaM vibhuH |
agnyaanenaavRRitaM gnyaanaM tena muhyanti jantavaH || 15 ||
gnyaanena tu tadagnyaanaM yeshhaaM naashitamaatmanaH |
teshhaamaadityavajgnyaanaM prakaashayati tatparam || 16 ||
tadbuddhayastadaatmaanastannishhThaastatparaayaNaaH |
gachChantyapunaraavRRittiM gnyaananirdhootakalmashhaaH || 17 ||
vidyaavinayasaMpanne braahmaNe gavi hastini |
shuni chaiva shvapaake cha paNDitaaH samadarshinaH || 18 ||
ihaiva tairjitaH sargo yeshhaaM saamye sthitaM manaH |
nirdoshhaM hi samaM brahma tasmaadbrahmaNi te sthitaaH || 19 ||
na prahRRishhyetpriyaM praapya nodvijetpraapya chaapriyam |
sthirabuddhirasaMmooDho brahmavidbrahmaNi sthitaH || 20 ||
baahyasparsheshhvasaktaatmaa vindatyaatmani yatsukham |
sa brahmayogayuktaatmaa sukhamakshhayamashnute || 21 ||
ye hi saMsparshajaa bhogaa duHkhayonaya eva te |
aadyantavantaH kaunteya na teshhu ramate budhaH || 22 ||
shaknoteehaiva yaH soDhuM praakshareeravimokshhaNaat |
kaamakrodhodbhavaM vegaM sa yuktaH sa sukhee naraH || 23 ||
yo.antaHsukho.antaraaraamastathaantarjyotireva yaH |
sa yogee brahmanirvaaNaM brahmabhooto.adhigachChati || 24 ||
labhante brahmanirvaaNamRRishhayaH kshheeNakalmashhaaH |
Chinnadvaidhaa yataatmaanaH sarvabhootahite rataaH || 25 ||
kaamakrodhaviyuktaanaaM yateenaaM yatachetasaam |
abhito brahmanirvaaNaM vartate viditaatmanaam || 26 ||
sparshaankRRitvaa bahirbaahyaaMshchakshhushchaivaantare bhruvoH |
praaNaapaanau samau kRRitvaa naasaabhyantarachaariNau || 27 ||
yatendriyamanobuddhirmunirmokshhaparaayaNaH |
vigatechChaabhayakrodho yaH sadaa mukta eva saH || 28 ||
bhoktaaraM yagnyatapasaaM sarvalokamaheshvaram |
suhRRidaM sarvabhootaanaaM gnyaatvaa maaM shaantimRRichChati || 29 ||
oM tatsaditi shreemadbhagavadgeetaasoopanishhatsu brahmavidyaayaaM yogashaastre shreekRRishhNaarjunasaMvaade
karmasaMnyaasayogo naama panchamo.adhyaayaH ||5 ||